Jounc-pelu(-di-Sudèto)
Luzula sudetica
Juncaceae
Nom en français : Luzule des monts Sudètes.
Descripcioun :Aquéu jounc-pelu trachis dins li pelouso fresco, li coumbo à nèu de mountagno e souto li mèle. Fai de mato gaire garnido d'ounte parton li cambo pelouso. Se recounèis à soun enflourejado coumpausado de un à quatre (sèt) gloumerule sara en tèsto negrasso. Èi souvènt un pau rouginas.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 10 à 30 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Luzula
Famiho : Juncaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Negro
Petalo : 6
Ø (o loungour) enflourejado : 0,6 à 0,8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Pelouso fresco
- Melounié
- Coumbo à nèu
- Riéusset
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Luzula sudetica (Willd.) Schult., 1814
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753